Po brewkitach czas na chmielenie!

[maniaak]

Witajcie.

Jest to mój drugi temat na forum. Po 3 piwach z brewkita i ekstraktu w syropie przyszedł czas na coś troszkę bardziej "swojego".
2 warki (IPA i STOUT od Coopersa) zabutelkowane, trzecia kończy burzliwą więc postanowiłem zamówić surowce na dalsze próby.
Zdecydowałem, że na razie będę chmielił ekstrakty w syropie, na zacieranie przyjdzie czas.

Zamówiłem 6 x 1,7kg jasnego i 4 x 1,7kg ciemnego.
Oraz po 100g:
Chmiel goryczkowy Marynka 2013 (PL) 7,8 % A-A
Chmiel Simcoe 2013 (USA) 12,9 % A-A
Chmiel Perle (DE) 9,7 % A-A
Chmiel Iunga 2013 (PL) 11,9% A-A
Planuję z tego zrobić (bo bez zacierania to chyba nie warzenie) 5 warek po ok 20-23l.
I tu właśnie pojawia się moja prośba o pomoc w rozplanowaniu tego chmielu żeby efekty były jak najlepsze- nie za mało tego chmielu?

Drożdże:
2x Fermentis Safale US-05 - planowałem do jaśniejszych
1x Fermentis Safale S-04 - do ciemniejszych

Proszę Was o pomoc w rozplanowaniu surowców bo jeszcze nigdy nic nie chmieliłem ani nie musiałem dobierać drożdży.
Mam nadzieję, że coś z tego wyjdzie.

Z góry dziękuję za pomoc.

[Jimmy_jb]

Planuję z tego zrobić (bo bez zacierania to chyba nie warzenie) 5 warek po ok 20-23l.

Warzenie to właśnie ten moment gdy gotujesz brzeczkę dodając chmiel więc bez żadnych kompleksów możesz śmiało pisać że warzysz piwo. Jedyna różnica jest taka że ekstrakty wychodzą drożej niż słód ale zaoszczędzają jakieś 2-3 godz. roboty przy zacieraniu i filtracji.
Masz w sumie 400g dość mocno goryczkowych chmieli i moim zdaniem to nie jest za mało na 5 warek po około 20l każda. Marynkę i Iungę użyłbym na goryczkę a Simcoe i Perle na smak i aromat. Iunga daje też niezłe efekty użyta na aromat ale ja akurat tego chmielu nie lubię. Ja chmielę tak:
60 - 70 minut - goryczka
15 - 20 minut - smak
0- 10 minut - aromat
Pamiętaj jednak że chmiel wrzucony na goryczkę też da pewną nutkę aromatu więc jeśli chcesz zrobić np. niemieckiego Pilsa to nie syp amerykańskiego chmielu na goryczkę.
Przykładowo na 20 l piwa o ekstrakcie 12*Blg:
60 minut: 20 - 30g Marynki
15 minut: 15g Perle
5 minut: 15g Perle
Oczywiście jeśli chcesz więcej goryczki użyj więcej Marynki albo Iungę, jeśli chcesz mocniejszy aromat sypnij więcej Perle albo dosyp jeszcze 15g po wyłączeniu palnika (czyli jak ja to określam "na 0 minut"). Moim zdaniem 20-30g chmielu na aromat to przy 20 litrowych warkach minimum (oczywiście to nie dotyczy mniej chmielowych stylów jak np. Weizen). Polecam użycie jakiegoś programu do obliczenia ile IBU będziesz miał w piwie - np. BeerSmith. Dla mnie optymalny poziom to ok. 35-45 IBU - powyżej piwa uznaję za mocno gorzkie, poniżej za lekkie pod względem goryczki.
Marynka to bardzo dobry chmiel, daje bardzo przyjemną goryczkę a i użyty na aromat daje radę - choć raczej polecałbym przy następnych zakupach, jeśli chcesz klasycznego chmielowego aromatu, sięgnąć po Lubelski, Saaz albo mojego faworyta - Hallertauer Mittelfruh. Iungi ja akurat nie lubię ale wiele osób go z powodzeniem używa, z tego co pamiętam jest też w bardzo dobrych piwach z browaru Kormoran. Perle to jeden z moich ulubionych chmieli, stosuję go jako uniwersalny. Daje szlachetną goryczkę oraz przyjemny typowo chmielowy smak i aromat choć nie tak intensywny jak Mittelfruh czy Saphir.
Z tych chmieli, które masz nie używałem Simcoe ale myślę że możesz zrobić na nim single hopa, np. tak:
60 minut - 15g (ew. więcej jeśli chcesz naprawdę solidną gorzyczkę)
20 minut - 15g
5 minut - 20g
Drożdży raczej nie dzieli się na te do jasnych i do ciemnych piw. US-05 używam zarówno do jasnych ale, IPA jak i do stoutów i mi pasują bardziej niż S-04. Jeśli nie planujesz piw mocniejszych niż 16*Blg to jedna saszetka spokojnie wystarczy Ci na te planowane 5 warek a co najmniej na 3. Przed zadaniem powinieneś je uwodnić albo jeszcze lepiej zrobić ok. 1 litrowy starter o stężeniu ok. 7*Blg (masz ekstrakty więc łatwo pójdzie). Po fermentacji zbierasz gęstwę i możesz jej użyć do następnego piwa.
Pilnuj temperatury fermentacji. Im bliżej 18*C tym czystsze w smaku piwo, bliżej 25*C to więcej estrów objawiających się owocowo - kwiatowymi nutami. Dobrym kompromisem dla US-05 jest około 21*C. Jeśli fermentujesz w mieszkaniu i masz temperatury bliższe 23*C spróbuj uwarzyć coś w stylu belgijskim na Safbrew S-33 albo jeszcze lepiej na płynnych, np. Trappist High Gravity.

Reasumując. Następnym razem oprócz chmieli o dużej zawartości alfa kwasów zainwestuj w typowo aromatyczne - dają lepsze efekty. Zadbaj o odpowiednią kondycję drożdży przed zadaniem ich (uwodnienie lub starter) oraz o odpowiednie napowietrzenie schłodzonej brzeczki. Zawsze trzymaj w rezerwie saszetkę bo może się zdarzyć że drożdże nie ruszą z fermentacją. Zbieraj gęstwę i używaj jej do następnej warki. Możesz użyć jakiegoś programu np. BeerSmith żeby obliczyć dokładnie ile chcesz IBU.

Powodzenia w warzeniu.

[maniaak]

Dziękuję bardzo za wyczerpującą odpowiedź.

Jeśli chodzi o chmiele to brałem raczej "w ciemno" bo ich smaków ani aromatów nie znam z uwagi na małe doświadczenie.
Z Twojej wypowiedzi wywnioskowałem, że wystarczy jeśli na warkę użyję ok 60g (30+15+15) chmielu czyli 400g powinno wystarczyć na 5 warek.
Mam jeszcze jeden problem- nie posiadam dużego garnka i planowałem to robić w 2-3 mniejszych (2x5l + 3l) o łącznej objętości 12-13l. Czy będą efekty jeśli nachmielę 60g chmielu tylko 12l brzeczki a resztę wody naleję "niechmielonej" czy powinienem jednak na te 12l sypnąć np 80-100g chmielu aby uzyskać dobry efekt?

Rozumiem, że ten BeerSmith to program płatny, a za free można używać tylko przez 21 dni? Zaraz coś poszukam w necie.

Jeśli chodzi o drożdże to planowałem US-05 jako podstawowe. Druga saszetka jest właśnie na zapas a US-04 poleżą najwyżej na później.

Chyba zrobię single hopa z 80-100g simcoe a resztę sypnę na oko do innych warek.

[Jimmy_jb]

Pierwsze ogólna rada to poczytaj dział "Twoje warzenie" (zwłaszcza te najdłuższe tematy) i zobacz jak chmielą inni i jakie to daje efekty.
BeerSmith jest darmowy na 21 dni ale to wystarczający okres czasu żeby z grubsza ogarnąć ile jakiego chmielu wrzucać na goryczkę. Są inne programy, w pełni darmowe, jak np. Brewtarget: http://brewtarget.sourceforge.net/
Dla zminimalizowania możliwości wystąpienia infekcji lepiej w Twoim przypadku całą planowaną dawkę chmielu podzielić na części odpowiadające objętości garnków i gotować wszystko z chmielem, który powstrzymuje rozwój infekcji. Oczywiście możesz zagotować część wody bez chmielu i dolać - to nie powinno w żaden sposób zaszkodzić piwu. Ogólna ilość chmielu powinna być taka sama niezależnie czy chmielisz w jednej czy w kilku porcjach. Chmielenie na aromat w takim wypadku możesz zredukować albo pominąć jeśli w zamian nachmielisz na zimno.
Dobry 13 litrowy garnek można kupić poniżej 100 zł i polecam się w taki zaopatrzyć - sam taki mam i warzę w nim od trzech lat warki około 10-11 litrowe. Wcześniej używałem 25 litrowego emaliowanego ale teraz mam kuchenkę indukcyjną i nie chcę ryzykować obciążając za mocno płytę.