Śrutowniki

[Ka_Dar]

ART napisał(a)
może obok gotowego opracowania będzie warto zamieścić w jakiejś ramce definicję śrutowania, żeby było to dla wszystkich jasne.

Śrutowanie to wszystkiego po trochę.
Najpierw jest odpowiednie zgniatanie ziarna. Cała sztuka polega na tym aby łuska słodu pękła na pół, żeby była jak najmniej uszkodzona. A potem następuje wymielenie grysików.

[Ka_Dar]

To miała być odpowiedź na post mirkap'a

>Siur,

>bo zgniatanie w wyżymaczce to przecież maglowanie, w młynku mielenie, a w moździerzu miażdzenie. Może trzeba by zmienić tytuł tego wątku?

[crizz]

ART napisał
może obok gotowego opracowania będzie warto zamieścić w jakiejś ramce definicję śrutowania, żeby było to dla wszystkich jasne.

Może nie obok w ramce, bo ten tekst będzie zamieszczony w dziale Sprzęt, a definicje powinne być dostępne także z pozostałych działów (w tym przypadku np. Warzenie->Wstęp->Przygotowanie surowców).
Czy możemy zrobić "z boku" dział - bazę definicji, które będą dostępne przez linki w tekstach? Np. jeżeli w tekście pojawia się słowo 'śrutowanie', to jest ono wyświetlane jako link do definicji. Oczywiście tylko jeden raz w danym tekście.
Definicje trudnych pojęć przygotuję na podstawie encyklopedii/leksykonów/podręczników (oczywiście z podaniem źródła), posiłkując się nieco bardziej przystępnymi informacjami z forum.

[ART]

nie ma problemu. takie rozwiązanie będzie dużo lepsze.

[maryhh]

może zamieścicie jakieś szkice?
łatwiej będzie rozmawiać i ewentualnie coś doradzić

[mirkap]

ART napisał(a)
mój post nie był komentarzem do Twoich wypowiedzi...

Ok ART, w takim razie zostawmy to w tym miejscu.

[Rolek]

maryhh napisał(a)
może zamieścicie jakieś szkice?
łatwiej będzie rozmawiać i ewentualnie coś doradzić

No to zaczynamy.
Śrutownik w rozłożeniu. Napędzany jeden wał, drugi "wolnobieżny" poruszany siłą tarcia poprzez ziarna.

[slado]

Wrzuć jeszcze jedną fotkę ze zbliżeniem samych wałków.
Czy tam są jakieś ząbki czy garby?
Przymierzam się do wykonania takowego.

[Rolek]

slado napisał(a)
Wrzuć jeszcze jedną fotkę ze zbliżeniem samych wałków.
Czy tam są jakieś ząbki czy garby?
Przymierzam się do wykonania takowego.

Daję większe. Mam jeszcze kłopoty z załączaniem fotek, więc...

[Rolek]

slado napisał(a)
Wrzuć jeszcze jedną fotkę ze zbliżeniem samych wałków.
Czy tam są jakieś ząbki czy garby?
Przymierzam się do wykonania takowego.

Dorzucę jeszcze kilka linków. Są tam fotografie (gorsze lub lepsze), kilka szczegółów itepe
Pierwszy
Drugi Stąd pochodzi zdjęcie załączone powyżej
Trzeci
Czwarty
Piąty

Dorzucę jeszcze, zę w google wystarczy wrzucić hasło [maltmill], [grainmill] i wyrzuci baaardzo dużo odnośników - hulaj dusza

[Krzysiu]

Na starociach pokazują się od czasu do czasu młynki (właściwie zgniatacze) do maku, idealnie przypominające śrutowniki, tylko nieco mniejsze.

Moim zdaniem walce powinny być gładkie. Uzasadniam: ziarno słodu przed śrutowaniem należy zwilżyć (nawet do 30% wilgotności). Powoduje to, że łuska ulega rozerwaniu na większe fragmenty, przez co tworzy się lepsze złoże filtracyjne. Suche ziarno kruszy się na mniejsze kawałki, a słody ciemne wręcz na miał; nawilżenie słodu likwiduje ten problem. Już w średniowieczu nawilżano słód przedmieleniem, aczkolwiek nie używano śrutowników walcowych, a specjalnych żarn o większym rozstawie kamieni.

Wilgotne ziarno może się przyklejać do wałków, a usunięcie miazgi z wałków zębatych może być uciążliwe. Z wałków gładkich miazgę mozna usuwać na bieżąco poprzez zastosowanie sprężystych łopatek od spodu wałków, usuwających przyklejone ziarna z powierzchni. Takie rozwiązanie stosowane jest własnie w wymienionych młynkach do maku.

Średnica wałka: im większa, tym łatwiej zagarnia i gniecie ziarno. Jeżeli wałki są małe i gładkie, a ziarno suche, podczas obracania nie włazi między wałki, lecz wyskakuje do góry.

W przemyśle stosowane są śrutowniki wielowałkowe, nawet o trzech parach wałków, które gwarantują dokładne rozdrobnienie ziarna.

[Kapselek]

[QUOTE]Krzysiu napisał(a)
......ziarno słodu przed śrutowaniem należy zwilżyć (nawet do 30% wilgotności).
Witam !
Jak w warunkach domowych radziće sobie z nawilżaniem słodu przed śrutowaniem ?
Pozdrawiam

[Rolek]

Krzysiu napisał(a)
Moim zdaniem walce powinny być gładkie.

Przyznaję, że w dziesiątkach projektów, zdjęć, opisów nie spotkałem się z gładkimi wałkami. Wielkość nacięć jest zresztą ściśle określana - kąt, głębokość bruzd itp. Nie słyszałem/widziałem śrutownika walcowego o gładkich wałkach. Co oczywiście nie oznacza, że takich nie ma.

Uzasadniam: ziarno słodu przed śrutowaniem należy zwilżyć (nawet do 30% wilgotności.

Powiedziałbym raczej wskazane lub dobrze by było zwilżyć. Argumentacja jak najbardziaj słuszna.
Poza tym, piszesz, że

Wilgotne ziarno może się przyklejać do wałków, a usunięcie miazgi z wałków zębatych może być uciążliwe.

A korozja? Nie wszystkie śrutowniki muszą być ze stali nierdzewnej. Jak sobie wyobrażasz każdorazowe wycieranie/suszenie wałków po śrutowaniu wilgotnego słodu? Wiem, wiem... szmatką

Średnica wałka: im większa, tym łatwiej zagarnia i gniecie ziarno. Jeżeli wałki są małe i gładkie, a ziarno suche, podczas obracania nie włazi między wałki, lecz wyskakuje do góry.

No i po to robi się nacięcia, żeby niezależnie od średnicy wałka, ziarno suche nie skakało.

W przemyśle stosowane są śrutowniki wielowałkowe, nawet o trzech parach wałków, które gwarantują dokładne rozdrobnienie ziarna.

A jakie wałki są w tych przemysłowych śrutownikach - gładkie, czy nacinane?

[Rolek]

[QUOTE]Kapselek napisał(a)

Krzysiu napisał(a)
......ziarno słodu przed śrutowaniem należy zwilżyć (nawet do 30% wilgotności).
Witam !
Jak w warunkach domowych radziće sobie z nawilżaniem słodu przed śrutowaniem ?
Pozdrawiam

Odpowiadam za siebie (w nawiązaniu do "radzicie"):
NIE RADZĘ SOBIE Śrutuję po chrześcijańsku, na sucho. Swoją drogą nie słyszalem, aby w warunkach amatorskich ktoś nawilżal słód...
po zdrówka

[Krzysiu]

Ja też śrutuję na sucho, bo mam młynek "rdzewny". Ale efektem ubocznym jest duża ilość frakcji bardzo drobnej, zwłaszcza w słodach ciemnych. Ale "nawilżone" nie znaczy "mokre". Nie mam możliwości okreslenia stopnia nawilżenia słodu, więc tego nie robię.

Może w śrutownikach przemysłowych są wałki nacinane. Przepuszcza się przez nie z reguły wiele ton ziarna, więc jeśli coś zostanie na wałku, to statystycznie i tak nie ma znaczenia. Zresztą ja piszę o swoich przemyśleniach, nie cytuję podręcznika. A poza tym spróbuj iść do jakiegoś warsztatu i poprosić o wykonanie takich wałków. Taniej wyjdzie kupić profesjonalny śrutownik.

I jeszcze jedna sprawa. Na starociach można tanio trafić wyżymaczki z początku XX w. z drewnianymi wałkami. Sądzę, że można to wykorzystać do śrutowania. Drewniane wałki bez trudu powinny poradzić sobie z suchym słodem i są ekologiczne. Łatwo też można je wymienić na metalowe własnej roboty. I nie mów Rolek, że to śmieszne - skoro można śrutować w maszynkach do mięsa, młynkach do kawy czy wałkiem do ciasta, to pewnie można też starą wyżymaczką.