Ogłoszenie

Collapse
No announcement yet.

Słownik gwary ślonskiej

Collapse
X
 
  • Filtruj
  • Czas
  • Pokaż
Clear All
new posts
  • kiszot
    Senior
    • 08-2001
    • 8081

    Słownik gwary ślonskiej

    Specjalnie dla Cyrkoni znalazłem taki słownik żeby wiedziała ło czym godomy.


    A - M

    abo - albo
    adyć - przecież
    ancug - ubranie
    bajtel - mały chłopiec, w kopalni nowicjusz
    bajtlik - portmonetka
    barzo - bardzo
    bek - płacz
    bele - chociaż, żeby, tylko
    bery - gadanie od rzeczy
    bez - przez
    bezmała - ponoć
    bez połednie - w południe
    bifyj - kredens
    blank - zupełnie
    blycnąć - błysnąć
    błaznować - żartować
    błecha - pchła
    błozny - żarty
    boractwo - biedactwo
    borok - biedaczek
    bórg - na kredyt
    buła - góz
    buks - zuchwały żartowniś
    cechownia - sala zborna w kopalni
    cera - córka
    ciepać - rzucać
    ciućmok - fujara
    cnić - tęsknić
    coby - aby, żeby
    chaja - bitka, awantura
    chasiok - śmietnik
    chnet - wnet, niedługo
    chrobok - robak
    chycnąć - zabrać
    cięgiem - ciągle
    cyganić - kłamać
    cygoria - cykoria
    cyndel - lont
    czub - głowa
    ćma - ciemno
    ćmiewek - zmierzch
    ćwiercina - jedna czwarta, ćwierć
    dać się na kogoś - rzucić się na kogoś
    dać spodobać - pozwolić
    dawać pozór - uważać
    dekel - tu przykrywa
    deptanie - parzenie się koguta i kury
    do porządku - poprawnie
    doskwierać - dokuczać
    do kupy - razem
    drabiniok - wóz drabiniasty
    drap, drapko - prędko
    druk - ciśnienie
    dupek - walet
    dwór - podwórze
    dycki - zawsze
    dyć - przecież
    działali - masło robili
    dzieciok - dziecko
    dziepiero - dopiero
    dzis - widzisz
    dźwierze - drzwi
    eli - czy
    familok - dom robotniczy dla kilku rodzin
    fara - probostwo
    faroński - pieroński, dobry, zły
    farorz - proboszcz
    fasować - zrobić, złapać
    fater - ojciec
    fechtować - żebrać
    fedrować - rąbać ścianę węglową
    fela - podkład, drąg
    felonić - przeklinać
    felezunek - sprawdzanie obecności górników
    fertik - koniec, gotów
    fest - mocno
    festelnie - bardzo mocno
    flinta - karabin
    frelka - panna
    fulać - gadać głupstwa
    furgać - fruwać
    furt - daleko, precz
    galoty - spodnie
    gańba - wstyd
    gelender - poręcz
    geltag - wypłata
    genau - dokładnie
    gibko - prędko
    gichnąć - uderzyć, chlustnąć
    giry - nogi
    gizd - przezwisko
    głupielok - głupiec
    golac, gołacz - fryzjer
    golnąć - wypić
    gon - polowanie
    gorki - gorący
    gorko - gorąco
    gorol - człowiek z poza Śląska
    gorszyć - złościć się
    gorzała, gorzołka - wódka
    góra - strych
    gramuła - niezdara
    gruba - kopalnia
    gryfnioczka - elegantka
    gryfny - zręczny, szykowny
    halba - pół litra
    handstand - stać na rękach
    haka - kilof
    harpun - przezwisko kobiety
    haziel, haźlik - ustęp, ubikacja
    heksenszus - postrzał
    hereszt - więzienie
    hut - kapelusz
    ini - inni
    inkszy - inny
    inszy - inny
    istny - prawdziwy, właściwy, ów
    isto - zapewne, chyba
    ja - tak
    jakla - bluza
    jakosik - jakoś
    jankor - troska, zmartwienie
    jeno, jeny - tylko
    jezderkusie - okrzyk przestrachu
    jeżyć - pieklić się
    joch - ja, jam
    kabza - kieszeń
    kaj, kań - gdzie
    kajniekaj - gdzieniegdzie
    kafejka - kawiarnia
    kamrat - kolega
    kandy, kansi - gdzie
    kapelonek - proboszcz
    kapkę - trochę
    kara - taczka
    karbidka - lampa karbidowa
    karlus - chłopiec, kawaler
    kaś - gdzie
    katać - czyżby
    kejza - ser
    kiej - kiedy
    kiejby - gdyby
    kiełzanie - ślizganie
    kiery - któryś
    kiszka - zsiadłe mleko
    kita - kawał mięsa
    klamory - stare graty
    klin - padołek
    klupać - pukać
    kumotra - chrzestna matka
    knap - mało
    knefel - guzik
    kofer - kufer, skrzynia
    kokot - kogut
    kole - obok
    koło - rower
    kopidół - grabarz
    kopyrtnął - przewrócił się
    kranz - kawał
    krauza - słoik
    krasikoń - koniczyna
    krepel - pączek
    krojcdupek - walet treflowy
    krupniok - kiszka kaszana
    krupy pogańskie - kasza gryczana
    kryka - laska
    krzest - chrzest
    krzykopa - rów
    krzynkę - trochę
    kucać - kaszleć
    kurzawa - zamieć śnieżna
    kurz - dym
    kulok - okrągły klocek drewniany
    kuwert - koperta
    kwaretka - ćwiartka wódki
    kwaternik - sublokator
    kwaśnica - woda z kiszonej kapusty
    labo - albo
    lajbwacha - straż przyboczna
    laksyra - biegunka
    larmo - hałas
    larmować - krzyczeć, hałasować
    larwa - maska
    lejty - bicie, lanie
    lipsta - narzeczona
    luft - powietrze
    łeb - głowa
    łoblycze - ubranie
    łobłapiać - obejmować
    łoboczyć - zobaczyć
    łobuch - obu, dwóch
    łonaczyć - robić
    łoński rok - ubiegły rok
    łostudzić - tu znudzić się
    łoszydzić - oszukać
    łycha - łyżka
    łypać - patrzeć
    magierka - czerwona czapka
    majtnąć - chlastnąć, uderzyć
    mamlas - fujara
    mamulka - matka
    maras - błoto, śmiecie
    masna - tłusta
    masarz - rzeźnik
    maszkiecić - wybierać co najlepsze
    maszkiety - słodycze
    mazelonka - spódnica w stroju śląskim
    miano - imię, nazwa
    mianować się - nazywać się
    miech - worek
    miechtać - mienić się, lśnić
    mierzić - denerwować
    miesiączek - księżyc
    miglanc - filut, cwaniak
    mocka - dużo, siła
    modro - niebiesko
    mycka - czapka


    N - Ż

    nabijać się - wyśmiewać
    nagłość - porywczość
    najduch - przezwisko (znajda)
    na kreda, na pomp, na bórg - na kredyt
    nale - lecz, ale
    naprać się - upić się
    narobić - wypróżnić się
    naskwol - naumyślnie
    nasuć - nasypać
    nazdać - nawymyślać
    nawalony - pijany
    nieskoro - późno
    nierod - niechętny
    nieskładno - niepasuje
    nikaj - nigdzie
    nudle - makaron
    nudelkula - wałek do ciasta
    oblec - ubrać
    obmierzło - uprzykrzyło
    obstoć - zrobić dobre wrażenie
    ociepać - obrzucić
    ogrywać - tu chodzić z muzyką i życzeniami
    oklupać - tu otrząsnąć się
    osnożyć - zabrudzić
    ostuda - przykrość, kłopot
    padać - mówić
    pakslik - pakunek
    paryzol - parasol
    patrona - nabój
    pąć - pielgrzymka
    pąknąć się - odsunąć się
    pendziałek - poniedziałek
    penzyja - renta, emerytura
    perlik - młot kowalski
    pierona - przekleństwo
    pierzyna kandego - przekleństwo
    pięćdwadzieścia - dwadzieściapięć
    pijus - pijak
    piskać - gwizdać
    piznąć - uderzyć
    plaskaty - płaski
    plaskówka - płaska butelka z wódką
    pluta - słota
    płaczka - łza
    płoszczyca - pluskwa
    podwiela - dopóki
    pociepnąć - porzucić
    pofyrtano - ogłupiała
    pohatrusić - pokłucić się
    pojakiemu - dlaczego
    poklupać - popukać
    pokora - tu smutek, żałoba
    polekku - pomału
    ponki - jabłka
    poprzać - pokochać
    porząd - stale, ciągle
    porzykać - pomodlić się
    poszelontać - wstrząsnąć
    potek - chrzestny
    potka - chrzestna
    poturlać - pokulać
    pra - skrót od prawda
    pragliwy - chciwy
    prawić - mówić, opowiadać
    preswuszt - salceson
    promp - prosto, otwarcie
    przać - sprzyjać, kochać
    przeca, przecę - przecież
    przeprzyć - przekonać
    przesmyczyć - przenieść
    przetyrmanić - stracić, wydać
    przetyrpła - przeniosła, przepchnęła
    przyrychtować - przygotować
    psinco - tyle co "figa z makiem", nic
    pukiel - garb, plecy
    puklaty - garbaty
    purt - zbereźnik
    purtnąć - zasmrodzić
    pyrsk - rodzaj pożegnania lub toastu
    pysk - twarz
    raja - kolej, twoja kolej
    rajcować - plotkować, rozmawiać
    ramon baba - tęga, silna kobieta
    rant - rów, kant
    rąbło - zdenerwowało
    rechtór - nauczyciel
    reumatyka - reumatyzm
    rewiyr - zwolnienie lekarskie
    richtik - rzeczywiście
    robić za błozna - kpić z kogoś, błaznować
    rozkidać - rozlać
    roztomaity - różny
    roztomiły - bardzo miły
    rychtować - przygotować, urządzać
    ryczeć - krzyczeć, płakać
    ryczka - zydel, mały stołek
    ryj - tu twarz
    ryma - katar
    rypnąć - uderzyć
    rysik - twardy sztyft do pisania na tablicy
    rzykać - modlić się
    kwaternik - sublokator
    sam - tu, tutaj
    samotny (a) - kawaler (panna)
    seblyc sie - rozebrać się
    semnąć - zdjąć
    serwet - obrus
    skazać - dać znać
    skąpidusza - skąpiec
    skiż - z powodu
    skoczka - pchła
    skórkorz - handlarz skórami
    skrzypka - skrzypce
    skuli - z powodu
    słomionka - kosz ze słomy
    smolić - poniechać
    smyk - urwis
    słuchatelnica - konfesjonał
    spodnioki - kalesony
    spokopić - zrozumieć
    spomiarkować się - domyślić się
    sprawić - naprawić
    starzyk - dziadek
    stracić się - zginąć
    strzykać - spluwać przez zęby
    styknąć - wystarczyć
    suć się - sypać
    swaczyna - podwieczorek
    syjmować - zdjąć
    synek - chłopiec
    szachtla - pudełko
    szaket - żakiet
    szałot - sałatka
    szola - winda w szybie
    szczyrkać - dzwonić czymś
    szkrabaka - zużyta miotła
    szmergiel - niespełna rozumu
    szpajcha - szprycha
    szpyrka - słonina
    sztajger - sztygar
    sztand - stragan
    sztompel - stępel, drewniane podpory, stojaki
    sztrafa - kara
    sztuchnąć - szturchnąć
    sztudować - studiować
    szumina - piana
    szwandrać - szwargotać
    szynka - sztaba żelaza
    szynkarka - kelnerka
    ślimtok - brudas, przezwisko
    śmiertka - śmierć
    śmignąć - uderzyć batem
    świdrzyć - zezować
    świekra - teściowa
    tabulka - tabliczka do pisania
    tacik - ojciec
    tąpnąć - zatrząść się
    topek - nocnik
    truła - trumna
    trzepaczka - tu usta
    tunkać - tu maczać
    tuplikować - wyjaśniać
    udzik - udko
    ujek, ujec - wujek
    umasta - okrasa, omasta
    umazany - ubrudzony
    ustoń - zaprzestań
    uwarzyć - ugotować
    uzdo - spodobało
    użąglić - użądlić
    wachta - warta
    wachterz - wartownik
    wadzić się - kłócić się
    wajać - prosić, błagać
    wandrus - wędrownik
    wartko - prędko
    warzyć - gotować
    wciepować - wrzucać
    wele - obok
    wertikol - szafa na bieliznę
    weta - zakład
    wetli sie - założyli się
    widełka - widelec
    wiela - ile
    wielgachny - bardzo wielki
    wierch - wierzch
    wojok - żołnierz
    woniać - wąchać
    wonieć - pachnieć
    wuszt - kiełbasa
    wyciepać - wyrzucać
    wychodek - ustęp
    wykludzić - wyprowadzić
    wynokwiać - wydziwiać, wymyślać
    wyplędzieć - wysunąć język
    wysiady - gromadne plotkowanie
    za jedno - po imieniu
    zaklupać - zapukać
    zakucać - zakaszleć
    zawachować - przypilnować
    zawdy - zawsze
    zawiścić - zazdrościć, zawiść
    zgniły - leniwy
    z kuli - z powodu
    zmarasić - zbrudzić
    zmaścić - ukraść
    zmierzły - zrzędliwy
    zoki - skarpety
    zrzadło - lustro
    zwada - kłótnia
    żeleźniok - okrągły piecyk żelazny
    żymlok - bułczanka
    żymła - bułka
    żynąć - gnać, pędzić
    Lwów zawsze polski,Bytom zawsze niemiecki.
    1 FOLKSDOJCZ BROWARU :D

    Da seufzt sie still, ja still und flüstert leise:
    Mein Schlesierland, mein Heimatland,
    So von Natur, Natur in alter Weise,
    Wir sehn uns wieder, mein Schlesierland,
    Wir sehn uns wieder am Oderstrand.

  • Pucak
    Senior
    • 12-2002
    • 242

    #2
    A Ciul

    Comment

    • adam16
      Senior
      • 02-2001
      • 9865

      #3
      abcybilder - naklejka
      abfal - śmieć
      achtelka, achtla - butelka wódki, likieru, 1/8 litra
      achtlik - ósma część czegoś
      afa - małpa, małpica
      ajmer, ajmro - wiadro
      ajncla - mieszkanko jednopokojowe, kawalerka
      ajzynbaniok - kolejarz
      ajzynzyjga - pilka do metalu
      aksle - ramiączka
      akuratny - dokładny, pedantyczny
      Altreich - Sosnowiec
      amolok - cukierek miętowy
      ankrować - kotwiczyć, zabezpieczyć budynek przed szkodami górniczymi
      ancug - ubranie męskie, garnitur
      antryj - przedpokój
      ańbryna - zasmażanka
      arbajancug - ubranie robocze
      asza - popiół
      aszynbecher, aszynbejcher - popielniczka
      Browar Hajduki.
      adam16@browar.biz
      Wspieraj swój Browar! Stań się Premium - Użytkownikiem!

      Krasnoludki są na świecie, a w każdym razie w Chorzowie ;) a dowodem jest to, iż do domowego piwa siusiają :D - mam KWASIŻURA :D

      Comment

      • adam16
        Senior
        • 02-2001
        • 9865

        #4
        babskie scochy - szczaw
        bachraty - pękaty, wybrzuszony
        badytuch - ręcznik kąpielowy
        bajlaga - kanapka, klapsznita z czymś
        bajs - kęs, a. ugryzienie czegoś lub kogoś -> Twoj hunt mie bajsnoł w żić
        bajsnyć - ugryźć, skosztować
        bajtel, bajtlik - dziecko, chłopiec
        bajzel - nieporządek, bałagan
        bakać - pracować, palić papierosy
        bakpulwer - proszek do pieczenia
        bal, bala - piłka
        baliczek, balik - piłeczka
        bana - kolej, pociąg
        bandzyjga, bandzejga - piła taśmowa
        banhof - stacja kolejowa, dworzec
        bania - dynia
        baniorz - kolejarz
        bauplac - plac budowy
        bele kaj - byle gdzie
        belontać - mieszać, kiwać się, majdać, dyndać
        beskursyjo - hultaj, cwaniak
        beszong - nasyp kolejowy
        betlyjka - szopka, stajenka betlejemska
        bez - bez, przez -> Jedziem na Szczecin bez Katowice
        bez lato - latem, podczas lata
        bez połednie - w południe
        bez zima - zimą, podczas zimy
        bezma, bezmała, bezmałaś, bezma, bezmaji - ponoć, prawdopodobnie
        bezto beztoż- z tego powody, dlatego, przez to
        beztydziyń - w ciagu tygodnia
        bifyj - kredens
        bigel, bigiel - wieszak na ubrania
        biglonzko, biglołzko - żelazko
        biglować - prasować
        biglynbret - deska do prasowania
        binder - krawat
        bir - piwo
        biksa, bikska - puszka, konserwa
        bistenhalter, biustenhalter - stanik
        biza - kant w spodniach
        blaszok - coś z blachy, np. pomieszczenie sklepowe o blaszanych ścianach
        blank - zupełnie, całkiem
        blaza - odcisk, pęcherz
        blindar - ślepa kliszka
        blizablajfer - piorunochron
        blukać, blakać - gadać bzdury
        blyndować - oślepiać
        blomwaza - wazon
        błoznować - żartować
        bocoń, bocóń, boczoń - bocian
        bodnonć - ukłuć
        bojtlik, bojtliczek, bojtel - torebka, woreczek
        bok, boki - zasłona
        bolawy - bolący
        boliłoczka - kwiatki jaskry
        bolok - miejsce bolące, siniak, wrzód
        bombon - cukierek
        bonclok - garnek, garnek gliniany
        bonkawa - kawa, kawa naturalna
        bonty - kolory
        borsztajn - krawężnik
        borok - nieborak, oferma
        bracik - brat
        brateringi - śledzie opiekane
        bratkartofle - smażone kartofle
        bratruła, ruła - piekarnik
        brauza - oranżada, napój musujący w butelce lub w proszku do rozcieńczenia
        brecha - łom
        brele, bryle - okulary
        brelok, brelaty - okularnik, noszący okulary
        breweryjo - awantura
        briftasza - portfel
        briftryger - listonosz
        bronotny - brązowy
        brusek - szlifierka, kamień do ostrzenia noży, kosy...
        brusić - ostrzyć, szlifowć
        brzidok - ktoś nieładny, niesympatyczny
        buczeć - gderać, marudzić
        buda - szkoła, a. bramka na boisku, a. kram, stoisko na targu lub na odpuście
        budziorz - bramkarz, a.sprzedawca w budzie
        buła - guz, opuchlizna
        byamter, beamter - urzędnik
        być w doma - zrozumieć
        byfyj, bifyj - kredens
        bymbyn - bęben, a. chłopczyk
        byrkać - odbijać po jedzeniu
        byrna - żarówka
        byszta - szczotka
        bysztek - sztućce
        byzuch - odwiedziny
        Browar Hajduki.
        adam16@browar.biz
        Wspieraj swój Browar! Stań się Premium - Użytkownikiem!

        Krasnoludki są na świecie, a w każdym razie w Chorzowie ;) a dowodem jest to, iż do domowego piwa siusiają :D - mam KWASIŻURA :D

        Comment

        • adam16
          Senior
          • 02-2001
          • 9865

          #5
          Jeśli będzie taka wola, to mogę zamieścić ciąg dalszy rozszerzonego słownika
          Browar Hajduki.
          adam16@browar.biz
          Wspieraj swój Browar! Stań się Premium - Użytkownikiem!

          Krasnoludki są na świecie, a w każdym razie w Chorzowie ;) a dowodem jest to, iż do domowego piwa siusiają :D - mam KWASIŻURA :D

          Comment

          • kiszot
            Senior
            • 08-2001
            • 8081

            #6
            Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika adam16
            Jeśli będzie taka wola, to mogę zamieścić ciąg dalszy rozszerzonego słownika
            A to juz sie musi wypowiedziec sama zainteresowana.
            Lwów zawsze polski,Bytom zawsze niemiecki.
            1 FOLKSDOJCZ BROWARU :D

            Da seufzt sie still, ja still und flüstert leise:
            Mein Schlesierland, mein Heimatland,
            So von Natur, Natur in alter Weise,
            Wir sehn uns wieder, mein Schlesierland,
            Wir sehn uns wieder am Oderstrand.

            Comment

            • ZIOMEK2
              Gość
              • 09-2004
              • 2523

              #7
              Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Pucak
              A Ciul
              To określenie, jak mawiał stary Kozyra, przybyło to słownictwa śląskiego ( w gwarze nieznane ) z centralnej Polski po roku 1918 (?)
              Także w słowniku gwary śląskiej z roku 1996 ( wyd. rozszerzona ) nie jest zapisane.
              Słowo to określa popularnego " ułomka " ( coś od szalonego głupka ), być może też pochodzi od " ciura " czyli w/g słownika j.polskiego tzw. swawolnego wojaka ( luzacki wojak ) ?!

              Comment

              Przetwarzanie...
              X
              😀
              🥰
              🤢
              😎
              😡
              👍
              👎