Browar gotycki w Bierzwniku

[becik]

Przeglądając spis zabyków w woj. zachodniopomorskim natrafiłem na ciekawy wpis:
pod numerem nr rej. 411/92 w Bierzwniku w powiecie choszczeńskim znajdują się ruiny gotyckiego browaru.
Nie ukrywam, że teraz jestem ciekaw jak diabli wyglądu (nawet ruin) tego gotyckiego browaru.
Czy ktoś tam był, czy ktokolwiek zna to miejsce nie wspominając o zdjęciach?

[Leonpraga]

Bierzwnik klasztor pocysterski, założony został w 1294 r., z pierwotnego kompleksu klasztornego, przetrwała wsch. część kościoła, wsch. i poł. Skrzydło klasztorne, część elewacji kościoła, oraz ruiny browaru.
Browar ten jak na owe czasy jest nawet sporych rozmiarów zdjęcia można obejrzeć na stronie Gminy Bierzwnik: www.bierzwnik.pl

[becik]

Dopiero teraz zauważyłem Twój wpis Leon , dzieki za namiary.
Faktycznie, ruiny robią niezłe wrażenie. Zastanawiam sie tylko czy ten browar był powiązany w jakikolwiek sposób z klasztorem. Nie znalazłem tej informacji na stronie jak również nie podali przypuszczalnych dat w jakich browar mógł działać.
Tak czy siak ciekawe czy to nie są to przypadkiem najstarsze oryginalne zabudowania pobrowarne w Polsce.

[Leonpraga]

z tego co mi wiadomo klasztor pochodzi z 1294 roku, a zabudowania browaru wchodziły w skład kompleksu klasztornego, wraz z kościołem i klasztorem, więc pewnie też browar pochodzi z tamtego okresu, jak zwykle to bywało, pewnie zyski z niego szły na utrzymanie klasztoru i kościoła. Klasztory musiały być samo wystarczalne inaczej marny byłby ich koniec.

[Krzysiu]

W tekście jest informacja, że browar pochodzi z XV w., czyli zapewne z czasu odbudowy klasztoru po wojnie trzynastoletniej (1454 - 1466). Pierwotne zabudowania klasztoru zostały zniszczone w 1326 r., zresztą pod koniec XIII w. nie budowano aż tak okazałych budynków gospodarczych. Rok 1294 to lokacja klasztoru, pierwsze zabudowania musiały być drewniano - szachulcowe.

[yendras]

Polecam następującą pozycję:
Jarosław Jarzewicz, Gotycka architektura Nowej Marchii. Budownictwo sakralne w okresie Askańczyków i Wittelsbachów, Poznan 2000

Kilka stron dotyczy Bierzwnika, oczywiście głównie kościoła, ale jest kilka dat i faktów dotyczących wszystkich zabudowań klasztornych, w tym browaru. Jest też rycina ukazująca całe założenie klasztorne - rzeczywiście większość zabudowań klasztornych to konstrukcje fachwerkowe.

[becik]

A nie mógłbys tych informacji tutaj wrzucić łącznie ze skanem (jesli oczywiście jest to możliwe)

[yendras]

Nie mam skanera, więc wrzucam zdjęcie (dlatego trochę krzywe) ryciny Daniela Petzolda z lat 1710 - 1715, reprodukowanej w książce J. Jarzewicza.
Zabudowane podwórze gospodarcze z browarem znajduje się po południowej stronie klasztoru. Kościół jest orientowany, więc są to budynki po prawej stronie na rysunku.

Książki nie będę przepisywał, bo o Bierzwniku jest tu ładnych parę stron i jest to głównie szczegółowa analiza architektury kościoła i klasztoru. Podstawowe daty są pewnie na stronie internetowej Bierzwnika, więc chyba też nie ma sensu ich przepisywać.

[yendras]

jak to mówią do dwóch razy sztuka :

[brzeczka]

Myślę, że zachowane ruiny nie mają wiele wspólnego z browarem, bo prawie każdy klasztor miał swój browar i była to budowla wchodząca w skład zabudowy gospodarczej, czyli na ogół nietrwała, jak w Jasienicy czy Kołbaczu.

[becik]

Myślę, że zachowane ruiny nie mają wiele wspólnego z browarem, bo prawie każdy klasztor miał swój browar i była to budowla wchodząca w skład zabudowy gospodarczej, czyli na ogół nietrwała, jak w Jasienicy czy Kołbaczu.

Sądzisz, żekonserwator zabytków "przegina"?

[becik]

Myślę, że zachowane ruiny nie mają wiele wspólnego z browarem, bo prawie każdy klasztor miał swój browar i była to budowla wchodząca w skład zabudowy gospodarczej, czyli na ogół nietrwała, jak w Jasienicy czy Kołbaczu.

Uważam, że źle myślisz i nie wiem skąd w Tobie tyle negacji. Po pierwsze, nie każdy klasztor miał swój browar jak i nie każdy zamek miał swój browar, a jeśli miał to najcześciej znajdował się w tych samych budynkach, w przypadku Bierzwnika sam browar był osobnym budynkiem, który dotrwał do naszych czasów w stanie ruiny.
Akurat dziwię się Tobie z tą opinią, że nie jest to budynek browaru mimo, że fakt ten został potwierdzony przez głowy tęższe niż Twoja.
No chyba, że jak w poście wcześniej napisałem, mylą się historycy, myli się konserwator zabytków umieszczając ruiny pod nazwą "browar", mylą się archeolodzy dokonujący tam wykopalisk, po prostu wszyscy oprócz Ciebie się mylą.

[yendras]

Kluczem do sprawy mogłoby być dotarcie do wydanej w 1913 roku książki z rycinami Petzolda. Część budynków na obrazku jest podpisana, również murowany, gotycki budynek w obrębie podwórza gospodarczego. Być może Petzold opisał go jako browar. Niestety na reprodukcji w opracowaniu J. Jarzewicza napisy te są nieczytelne.

W 1912 roku w Essen wyszła książka P. Hoffmanna o kościołach cysterskich na północy. Tam z kolei jest rysunek zachowanego do dzisiaj, murowanego gotyckiego budynku z charakterystycznymi szczytami, który podpisany został jako "browar ewentualnie spichlerz".

[yendras]

Na www.bildindex.de znalazłem rycinę Petzolda w nieco większej rozdzielczości. Ten murowany budynek gospodarczy chyba rzeczywiście podpisany jest jako Brauhaus.
Pamiętajmy jednak, że rycina jest z lat 1710-15, a sekularyzacja klasztoru miała miejsce w roku 1539. Przez niemal 200 lat funkcja tego budynku mogła się zmienić. Browar mógł zostać urządzony w starym spichrzu już po sekularyzacji cystersów. Ale równie dobrze browar mógł funkcjonować w tym budynku (lub w jego części, bo to spora kubatura) od czasów cysterskich.

Swoją drogą ciekawe czy archeolodzy kopiący w Bierzwniku zainteresowali się pierwotną funkcją tego budynku. UAM wydaje "Zeszyty bierzwnickie", gdzie publikowane są wyniki tych badań. Być może pojawiło się tam już coś ciekawego na ten temat.

[brzeczka]

Ostatnie wynurzenie becika potraktuję jako formę żartu, bo nie napisałem, że wszyscy się mylą, tylko że moim zdaniem mogło tak być, bo tak bywało w innych klasztorach pomorskich, a negacji we mnie nie ma, bo nie zjadłem wszystkich rozumów.
I tak najwięcej do sprawy wniosły posty yendrasa.