Ogłoszenie

Collapse
No announcement yet.

Historia browarnictwa w Starogardzie - Stolicy Kociewia

Collapse
X
 
  • Filtruj
  • Czas
  • Pokaż
Clear All
new posts
  • Simon
    † 1964-2008 Piwosz w Raju
    • 02-2001
    • 993

    Historia browarnictwa w Starogardzie - Stolicy Kociewia

    Warzenie piwa w Starogardzie Gdańskim - Stolicy Kociewia
    1618 - miasto uzyskuje prawo wyszynku piwa we wsiach królewskich
    1627 - prawo do sprzedaży piwa w publicznych gospodach
    Do czasu aneksji przez króla pruskiego w Starogardzie działało 61 browarów.
    W 1865 roku powstał największy w mieście browar. Założyli go: Isaak Goldfarb, H.A. Winkelhuasen, J.Radtke.
    Warzono było piwo pojedyncze albo puckie. Interes szedł świetnie dopóki nie rozbudowały się browary w Gdańsku, Braniewie, Elblągu.
    Modernizacja browaru nastąpiła w roku 1895. W 1910 Browar zaczął również produkcję wody sodowej i lemoniady.
    W 1912 roku Browar przeistoczył się w Browar Obywatelski sp. z o.o.
    Dyrektorami Browaru byli: 1879 - 1906 Modard Wartus, 1906 - 1920 Otton Raudies
    Cytat z historii miasta Jana Buchholza ( "Królewskie Miasto Starogard - stolica Kociewia" ) z 1925 r.:
    "I piwo starogardzkie obecnie opierać się musi konkurencji obcej. Wielki browar gdański urządził w miejscu składnicę i dowozi piwo autobusami.. Czy ono lepsze, miałbym wątpić. Piwo nasze dotąd wywyższane było ponad piwa miast sąsiednich ! I dlaczego prawie piwo gdańskie w naszem mieście tak wielki popyt znajduje Zdaje się, żę i w tym przypadku przysłowie nasze rację ma: Obce chwalicie swego nie znacie!"
    Simon
  • Jerzy1960
    Senior
    • 07-2004
    • 370

    #2
    13 sierpnia 1979 roku odwiedziłem nieczynny już wtedy browar w Starogardzie Gdańskim. Zrobiłem kilka czarnobiałych zdjęć, postaram się wstawić je do galerii. Z rozmów z byłymi pracownikami dowiedziałem się , że piwo w browarze przestano warzyć pod koniec 1969 roku. Na początku 1970 roku sprzedawano piwo uwarzone w 1969 roku. Póżniej młode piwo przywożono z Gdańska, leżakowano i rozlewano. Definitywnie browar zakończył działalność z końcem 1976 roku. Warzelnia wymagała modernizacji, zamontowano nową ale nie zdążono jej uruchomić ponieważ zapadła decyzja likwidacji browaru. Nową warzelnię wymontowano i przewieziono prawdopodobnie do Lwówka Śląskiego.

    Comment

    • ART
      mAD'MINd
      • 02-2001
      • 23782

      #4
      Komunikat administracyjny. STOP. Proszę sobie nie nabijać postów. STOP. Wbrew pozorom 6 linków zmieści się w jednym poście. STOP.
      - Wspieraj swój Browar! Stań się Premium - Użytkownikiem!
      - Moje: zbieranie - Opole & warzenie - Browar Domowy Świński Ryjek ****
      - Uwarz swoje piwo domowe z naszym Centrum Piwowarstwa

      Sprawy dotyczące postów/wpisów/wątków/tematów zgłaszaj proszę narzędziem "Zgłoś [moderatorowi]" (Ikonka flagi przy danym wpisie).

      Comment

      • Pendragon
        Senior
        • 03-2006
        • 13949

        #5
        I prawie nic się przez te 27 lat nie zmieniło w wyglądzie budynków po browarze
        Przez jakiś czas (nie mam pojecia do kiedy, napewno w latach 80) produkowano tam oranżade. A jeszcze do niedawna w "doklejonym" budyneczku (obok wspołczesnych okien widocznych na niektórych zdjęciach) produkowano syfon - prywatna inicjatywa. W tej chwili chyba nawet tego zaprzestano, tak mi sie przynajmniej wydaje. Ech, a jakieś kilkanaście lat temu robiąc remont wywalilem na smietnik kilka butelek z naklejkami z tego browaru..."spuścizna" po dziadku...no cóż...

        moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


        Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

        Comment

        • brzeczka
          Senior
          • 12-2003
          • 373

          #6
          W 1924 browar starogardzki posiadał 9,41 % rynku pomorskiego (udział w produkcji) i warzył 6682 hl piwa, w 1929 było to odpowiednio 8,69 % i 10174,35 hl.
          Źródło: Izba Przemysłowo-Handlowa w Gdynii; Sprawozdanie za rok 1930, s. 45; S. Nowakowski, Geografia gospodarcza Polski zachodniej, tom II, Poznań 1930, s. 369 i 372
          Spisane za: Roman Dąbrowski, Browarnictwo Pomorskie w latach 1920-1939, Przegląd Zachodniopomorski, tom V (XXXIV), rok 1990, zeszyt 1.
          opracowanie Tomasz Kaczmarski Szczecin

          Comment

          • huanghua
            Senior
            • 10-2005
            • 1910

            #7
            Doszły mnie dziś słuchy, że browar w Starogardzie Gdańskim (lub to co po nim pozostało) jest wystawione na sprzedaż.
            W trakcie aktualizacji: Moje receptury (na razie brak casu)

            Comment

            • Pendragon
              Senior
              • 03-2006
              • 13949

              #8
              Wiem tylko, że młyny (a w zasadzie też to co po nich zostalo), mieszczące się naprzeciwko dawnego browaru, bądą miały nowego wlaściciela. Tzn. już go chyba mają bo jest mowa o wznowieniu produkcji. Może ten ktoś wykupił i działkę z browarem. A może sprawa browaru to akcja w ramach rewitalizacji starego miasta?

              moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


              Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

              Comment

              • huanghua
                Senior
                • 10-2005
                • 1910

                #9
                Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Pendragon
                (...)A może sprawa browaru to akcja w ramach rewitalizacji starego miasta?
                Daj Bóg.
                Tak jak to ma miejsce w gniewskich spichlerzach.
                W trakcie aktualizacji: Moje receptury (na razie brak casu)

                Comment

                • Pendragon
                  Senior
                  • 03-2006
                  • 13949

                  #10
                  Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika huanghua
                  Daj Bóg.
                  Tak jak to ma miejsce w gniewskich spichlerzach.
                  Nie byłbym taki tego pewien. Starogard to nie Gniew. U nas się to robi inaczej, a mianowicie tak:



                  Jedyna nadzieja, to że zburzono faktycznie szpetny budynek, którego wieku nie potrafię określić (lata 60-70), ale zabytkiem to on nie byl I jest to całkiem blisko browaru - w stosunku do niego to na przeciwnym końcu kanału.

                  moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


                  Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

                  Comment

                  • Pendragon
                    Senior
                    • 03-2006
                    • 13949

                    #11
                    Na stronie starogardzkiego ratusza można znaleźć plik .pdf z koncepcją rewitalizacji Starego Miasta, w tym terenów browaru. Pozwolę sobie zacytować fragment o browarze.
                    Plik dostępny jest tutaj

                    Propozycje działań dla terenu po browarze:
                    Dla terenów browaru zaleca się wprowadzenie funkcji centrotwórczych, usług
                    komercyjnych bądź kulturalnych, poprzez:
                    - adaptację istniejącego budynku, i połączenie go przeszkleniem z obiektem
                    bezpośrednio nad kanałem (wariant I), lub
                    - wyburzenie istniejącej zabudowy, i zlokalizowanie w tym miejscu nowego
                    obiektu, nowoczesnej architektury (wariant II)
                    Na terenie dawnego browaru należy ze szczególną starannością opracować
                    zagospodarowanie terenu, tak, aby wygospodarować trochę przestrzeni
                    publicznych, których w tamtym rejonie ewidentnie brak. Proponujemy utworzenie
                    ciągu pieszego - przestrzeni publicznej - bezpośrednio nad kanałem, aby
                    wykorzystać potencjał wody w mieście (patrz projekt "Reaktywacja trasy wodnej").
                    Ze względu na lokalizację, wydaje się iż odpowiednią funkcją dla nowego - bądź
                    adaptowanego - obiektu byłoby tzw. leisure center - centrum rozrywki. Chodzi tu o
                    połączenie typowego centrum rozrywki (gry, bowling, sala taneczna etc.) z
                    modułem sportowo-rekreacyjnym (fitness, siłownia, odnowa biologiczna etc.).
                    Funkcja taka uzupełniałaby funkcję hotelową - w razie jej wprowadzenia - w ul.
                    Kanałowej, oraz miałaby swoje uzasadnienie w bliskości obiektów OSiR.
                    Przy opracowywaniu projektu zabudowy należy chronić ekspozycję zespołu Młynów
                    od strony ul. Kanałowej.

                    I jeszcze wizualizacje tego co ma powstać na terenie browaru w dwóch wariantach (I - pozostawienie starych budynków, II - rozbiórka i budowa nowego kompleksu):
                    Attached Files
                    Last edited by Pendragon; 07-12-2007, 21:42.

                    moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


                    Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

                    Comment

                    • huanghua
                      Senior
                      • 10-2005
                      • 1910

                      #12
                      Ooooo jojoj
                      Codziennie przejeżdżam tym zawijasem, a tu takie plany.
                      W trakcie aktualizacji: Moje receptury (na razie brak casu)

                      Comment

                      • Pendragon
                        Senior
                        • 03-2006
                        • 13949

                        #13
                        A może ktoś jest chętny na kupno browaru? Cena to tylko 2.200.000 zł. Najlepiej niech otworzy tam od razu minibrowar
                        http://www.contrakus.pl/index4.html (punkt 3) - Są też tam fotki, warto zobaczyć jak dzisiaj wygląda browar.
                        Last edited by Pendragon; 07-12-2007, 22:01.

                        moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


                        Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

                        Comment

                        • Pendragon
                          Senior
                          • 03-2006
                          • 13949

                          #14
                          Trochę szkoda starogardzkiego browaru

                          Aż trudno w to uwierzyć, ale obecnie w Polsce spożywa się ok. 90 litrów piwa/osobę/rok, czyli trochę ponad średnią europejską. Ten lubiany trunek wyrabiano również i w Starogardzie. Jego początki sięgają korzeniami do średniowiecza i tradycji piwowarów. W źródłach pisanych pierwsza wzmianka o istnieniu browaru pochodzi z końca XII wieku. Zapewne też piwowarzy zamieszkiwali przy ul. Browarowej, która pozostała do dzisiaj. Już od XIX wieku jednak nie warzy się piwa, a od 1975 browar starogardzki przy ul. Tczewskiej 7/9 przestał funkcjonować.

                          Władca Pomorza książę Grzymisław podarował Zakonowi Joannitów w 1198 również i browar. Na kupieckim szlaku wzrastała liczba karczm i zajazdów, wzrastał więc i popyt na piwo. Krzyżacy po rozbudowie miasta sprowadzali i osiedlali w nim chętnie rozmaitych rzemieślników i rękodzielników: piekarzy, rzeźników, szewców, krawców, obdarzając ich licznymi przywilejami. Byli wśród nich i piwowarzy, którzy wykazywali się nie lada zręcznym warzeniem piwa. Po przejściu Pomorza do Korony Polskiej również i królowie polscy chętnie przywileje piwowarskie nadawali. Zygmunt III zezwolił na sprzedaż piwa starogardzkim piwowarom, co wpłynęło na rozwój tego cechu. Pod panowaniem Prusaków było w Starogardzie 61 piwowarów. Piwo warzone wówczas było ciemne, słodowe i bezalkoholowe, jako takie przetrwało do lat 30-tych XIX wieku. Zniesiono tylko nadane przywileje i wówczas praktycznie każdy mógł je warzyć i sprzedawać.
                          W roku 1865 starogardzcy przemysłowcy Izaak Goldfarb, Hermann Aleksander Winkelhausen i J. Radtke założyli browar nazwany Wielkim Browarem. Jego obiekty zbudowane z czerwonej cegły, stanęły na podpiwniczeniach o gotyckich, grubych murach i sklepieniach, wąskich, krętych schodach, na miejscu, gdzie kiedyś (1283) funkcjonował młyn krzyżacki, nad kanałem Wierzycy, przy ul. Tczewskiej. Do 1895 roku urządzenia poruszane były kieratem o zaprzęgu konnym, po czym maszyną parową. Wówczas warzono też tzw. piwo puckie. Miało ono świetny smak i w związku z tym cieszyło się dużym zbytem, aż do czasu, kiedy powstały browary w Gdańsku, Elblągu i Braniewie, gdzie produkowano piwo bawarskie. Piwo starogardzkie nie mogło niestety z nim konkurować, zdecydowano się więc też na produkcję tegoż gatunku piwa. Przedtem jednak musiano przebudować stary browar i sprowadzić nowe maszyny do produkcji. Nastąpiło to w roku 1895, kiedy to znany starogardzki budowniczy Paul Miinchau wybudował nowy browar, a firma Burckhart & Ziegler dostarczyła wewnętrznych urządzeń.
                          Ale wobec konkurencji interes nie rozwijał się tak świetnie. By dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców, powiększono w 1910 roku produkcję o wyrób wody sodowej i lemoniady, z czego wszyscy byli zadowoleni.
                          W roku 1912 właściciele browaru przekształcili go w Spółkę z o.o. pod nazwą Browar Obywatelski. Każdy wpłacając swój udział mógł do tej spółki należeć. Browarem zarządzał Zarząd i Rada Nadzorcza. Pierwszym dyrektorem był Medard Wartus, a następnie przez 16 lat jego syn, który niestety zmarł w trakcie piastowania tego urzędu, w roku 1920. Do Rady Nadzorczej należeli Otto Winkelhausen i Arie Goldfarb, który po śmierci Otta został prezesem. Interes prosperował do czasów międzywojennych, gdzie obroty zmalały z różnych przyczyn, między innymi spadku wartości pieniądza. Nie chcąc zwalniać zatrudnionych pracowników wprowadzono do obrotu kawę słodową. Po wojnie nie zaniechano produkcji piwa, chociaż oficjalnie upaństwowiony Browar Obywatelski należał do Elbląskich Zakładów Piwowarskich.
                          Ostatni jego dyrektor Józef Skiba zgromadził pamiątki związane z browarem: kufle, szklanki, zachowała się nawet księga skarbowa z r. 1928. Jak opowiadał dyrektor w latach 60-tych i 70-tych wytwarzano piwo dubeltowe, w butelkach 3/8 tj. 0,375 1 pojemności, typu koźlak o nazwie Bok. Było to piwo składowe, jasne i ciemne, lekkie i mocne, słodowe. Oparte na starej metodzie chłodzenia piwa. Służyły do tego kawały lodu z warstwą izolacyjną trocinami. Piwo wyrabiano z jęczmienia. W tamtych latach produkcja wynosiła ok. 30 tys. hektolitrów.
                          Do 1970 roku browar pracował praktycznie bez żadnych nakładów inwestycyjnych, aż go w końcu wyeksploatowano, wszystko się sypało. Dalszemu funkcjonowaniu przeszkodziła również sprawa ścieków, zapewne też i rozbudowa browaru elbląskiego. W 1975 roku wywieziono urządzenia, w 78 zakład przejęła PSS Społem.
                          Od 1980 na terenie browaru przy ul. Tczewskiej 7/9 mieścił się Zespół Budynków Wytwórni wód gazowanych PSS Społem i Pion Techniczno Administracyjny. Nadal więc produkowano wodę gazowaną do lat 90-tych. Obecnie funkcjonuje tam zaopatrzenie. Stare budynki, pozbawione urządzeń, jeszcze się trzymają, pomieszczenia wykorzystywane są na magazyny, na placu są miejsca parkingowe. I tylko stojące samochody świadczą, że zakład funkcjonuje, z dnia na dzień, poza tym bezruch, smutny widok opuszczonych hal, rozebranego komina. Brak perspektyw na przyszłość.
                          - Teraz w produkcji piwa chodzi o szybkość i masowość produkcji. Ten trunek pozbawiony jest duszy, nie ma tego smaku piwa warzonego z zachowaniem najstarszych przepisów — dokończył ze smutkiem były dyrektor browaru.

                          / Anna Maria Kowalkowska - Panorama Kociewia 9.05.2008 - www.panoramakociewia.pl /

                          moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


                          Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

                          Comment

                          • Pendragon
                            Senior
                            • 03-2006
                            • 13949

                            #15
                            W 104 numerze Ratusza (pisemko samorządowe) na dwóch ostatnich stronach artykuł o starogardzkim browarze. Do poczytania tu>

                            moje piwne mapy // Piwny Informator (facebook) // Browarek Camelot


                            Lepiej siedzieć w gospodzie nad piwem i rozmyślać o kościele, niż siedzieć w kościele myśląc o gospodzie

                            Comment

                            Przetwarzanie...
                            X
                            😀
                            🥰
                            🤢
                            😎
                            😡
                            👍
                            👎