Ogłoszenie

Collapse
No announcement yet.

Browary w Polsce pod zarządem władz rosyjskich w latach 1939 – 1956.

Collapse
X
 
  • Filtruj
  • Czas
  • Pokaż
Clear All
new posts
  • Jerzy1960
    Senior
    • 07-2004
    • 370

    Browary w Polsce pod zarządem władz rosyjskich w latach 1939 – 1956.

    Ramy czasowe tego tematu można rozbić na dwa okresy.
    Okres pierwszy: 17.09.1939 (napaść ZSRR na Polskę) – 22.06.1941 (agresja Niemiec na ZSRR).
    Granica rozbioru Polski w 1939 roku między Niemcami i ZSRR przebiegała bardziej na zachód niż obecna nasza wschodnia granica. W granicach ZSRR znalazł się np. Białystok, Jeżewo (Stare Jeżewo). Brak mnie wiedzy o dziejach browarów w tym okresie.

    Okres drugi: 07.1944 (przekroczenie przez Armię Czerwoną obecnej naszej wschodniej granicy) – 1956 (przekazanie browaru w Legnicy administracji polskiej).
    Prawnie znalazłem takie dane:

    09.08.1944 r. Rozkaz nr 220 172/S Naczelnego Dowództwa Armii Radzieckiej – cały potencjał gospodarczy przekazywany ma być polskiej administracji jako własność Państwa Polskiego.

    16.01.1945 r. Postanowienie KERM o powołaniu pięciu Grup Operacyjnych KERM i Ministerstwa Przemysłu do przejęcia mienia gospodarczego na ziemiach zachodnich i północnych.

    12.02.1945 r. Postanowienie Komitetu Obrony Państwa ZSRR dotyczące realizacji zasady wprowadzania administracji polskiej po Odrę. Obszar na wschód od linii frontu (szerokość pasa przyfrontowego ustalono na 60 – 100 km) miał być przekazany Polsce, a władzę na nim sprawować miała polska administracja, której jednostki radzieckie zobowiązane były przekazać też obiekty gospodarcze, z wyjątkiem tych , które były niezbędnie potrzebne Armii Radzieckiej. Obiekty te miały być przedmiotem wzajemnego porozumienia między polską administracją a wojskowymi władzami ZSRR.

    14 – 21.02.1945 r. Ustalenia w Moskwie pomiędzy delegacją Rządu Tymczasowego RP a rządem Związku Radzieckiego – jeszcze przed ostatecznymi decyzjami wielkich mocarstw, strona radziecka zobowiązała się sukcesywnie przekazywać polskiej administracji wyzwalane tereny po linię Odra – Nysa Łużycka.

    27.03.1945 r. Kompetencje grup operacyjnych do spraw przemysłu oraz tryb postępowania przy przejmowaniu obiektów gospodarczych określa Instrukcja Kierownictwa grup operacyjnych w Ministerstwie Przemysłu. W myśl tej instrukcji przekazywania przedsiębiorstw przemysłowych i gospodarczych dokonywać miały (z uwzględnieniem interesów Polski i Związku Radzieckiego) jednostronne komisje wyznaczone przez jednostki Armii Radzieckiej, które zdobyły dane tereny. Instrukcja podkreśla, że „tylko zdane obiekty są traktowane jako własność państwa polskiego, a wszystkie pozostałe stanowią zdobycz wojenną”.

    16.08.1945 r. Umowa między Polską a ZSRR ustalenia: „1) Zgodnie ze swym oświadczeniem na Konferencji Berlińskiej, Rząd Radziecki zrzeka się na rzecz Polski wszelkich pretensji do mienia niemieckiego i innych aktywów, jak również do akcji niemieckich przedsiębiorstw przemysłowych i transportowych na całym terytorium Polski, łącznie z tą częścią terytorium Niemiec, która przechodzi do Polski. … Ze swej strony Rząd Polski zobowiązuje się, poczynając od roku 1948, corocznie w ciągu całego okresu okupacji Niemiec dostarczać Związkowi Radzieckiemu węgiel po specjalnej cenie umownej: w pierwszym roku dostaw – 8 milionów ton, w ciągu następnych czterech lat – po 13 milionów ton, a w następnych latach okupacji Niemiec – po 12 milionów ton.”

    Był to trudny dla Polski czas kiedy granice i stopień niezależności ustalał Józef Stalin, zwycięzca dyktował warunki. Może tu uda się zebrać trochę faktów jak było naprawdę w odniesieniu do przemysłu piwowarskiego. Może znajdą się dane o rodzajach i ilościach produkowanych przez Rosjan piw. Może znajdą się np. etykiety (nadzieję, że takie były dają zachowane etykiety berlińskiego browaru Berliner Bürgerbräu - http://www.nubo.ru/old/sssr/gallery.html).
  • Jerzy1960
    Senior
    • 07-2004
    • 370

    #2
    Boguszów (województwo dolnośląskie)

    Browar: Schlesische Engelhardt-Brauerei A-G., Abt. Gottesberg, Gottesberg.
    Okres: 08.05.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – ?.10.1951 (przekazanie browaru administracji polskiej).

    „Po zajęciu regionu wałbrzyskiego przez wojska Armii Czerwonej, wiosną 1945 r., browar przejęła wojskowa administracja radziecka i warzyła w nim piwo dla własnych potrzeb przez 6 lat, tj. do października 1951r. Wtedy browar w Boguszowie został przejęty przez Skarb Państwa” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 174.

    „W 1945 r. niezniszczony browar został przejęty początkowo przez Armię Sowiecką lecz już pod koniec roku trafił w polskie ręce. Rozpoczął produkcję piwa jako „Państwowy Browar Boża Góra” (z tłumaczenia niemieckiego Gottesberg).” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

    Comment

    • Jerzy1960
      Senior
      • 07-2004
      • 370

      #3
      Chojnów (województwo dolnośląskie)

      Browar: Haynauer Dampfbrauerei Karl Gartenschläger, Haynau.
      Okres: 10.02.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1949 ? (przekazanie browaru administracji polskiej).

      „W czasie II wojny światowej nie doznał szkód, toteż po wkroczeniu Armii Radzieckiej do Chojnowa w 1945 r. wznowił produkcję na rzecz komendantury radzieckiej, która czasowo zarządzała tym obiektem. Z chwilą zakończenia działań wojennych browar został przekazany stronie polskiej.” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 188.

      „W 1945 r. niezniszczony browar przejęty został przez wojska sowieckie, i pod koniec lat 40-tych przekazany władzom polskim. Produkcję wznowiono ok. 1950 r.” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

      Comment

      • Jerzy1960
        Senior
        • 07-2004
        • 370

        #4
        Drezdenko (województwo lubuskie)

        Browar: Brauerei Hermann Kuntzmüller, Driesen.
        Okres: 29.01.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1949 ? (przekazanie browaru administracji polskiej).

        „Około 1948-50 sprzęt wywieziony do Leningradu ZSRR” (zora)
        „Browar był nieczynny i niekompletny, gdyż część urządzeń zabrali Rosjanie.” (Jahu51)

        Comment

        • Jerzy1960
          Senior
          • 07-2004
          • 370

          #5
          Elbląg (województwo warmińsko – mazurskie)

          Browar: Brauerei "Englisch Brunnen" A.G., Elbing.
          Okres: 10.02.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) - 01.08.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).

          „W lutym 1945 roku wojska sowieckie zajęły budynki browaru elbląskiego. W wyniku działań wojennych spalone zostały dwie główne hale produkcyjne (słodowania przyzakładowa oraz warzelnia wraz z biurami). Pożar zniszczył także dachy nad maszynownią, chłodnią i transformatory. Pozostałe budynki browaru uszkodzone zostały w mniejszym lub większym stopniu od pocisków a maszyny i urządzenia częściowo rozebrano. Dnia 1 sierpnia 1945 roku Zjednoczenie Przemysłu Piwowarsko - Słodowniczego w Bydgoszczy zabezpieczyło Browar Elbląski, przejmując go jednocześnie od Armii Czerwonej.” http://www.elblag.ap.gov.pl/pl/kalendarium.htm

          „Po zajęciu Elbląga przez Armię Radziecką zarządzała browarem radziecka komendantura miasta. W czerwcu 1945 r. zakład w stanie daleko posuniętej dewastacji przejął Skarb Państwa.” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 305.

          Comment

          • Jerzy1960
            Senior
            • 07-2004
            • 370

            #6
            Głubczyce (województwo opolskie)

            Browar: Brauerei A. Weberbauer GmbH, Leobschütz.
            Okres: 24.03.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 28.07.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).
            Browar jeden z większych na Opolszczyźnie w czasie działań wojennych nie został zniszczony. Pełnomocnik KERM dla spraw przemysłu w powiecie głubczyckim pisał o browarze w swoim raporcie z 10.05.1945 „do uruchomienia po przejęciu potrzebni są ludzie i chmiel”. Przed przekazaniem browaru 28.07.1945 Rosjanie wywieźli z browaru co się dało, a 03.08.1945 browar podpalili. Browar został ponownie skompletowany (prawdopodobnie kosztem wyposażenia małego browaru w Głuchołazach) i wznowił produkcję piwa w 1951r.

            Comment

            • Jerzy1960
              Senior
              • 07-2004
              • 370

              #7
              Gryfów Śląski (województwo dolnośląskie)

              Browar: Brauerei Heinrich Schoen, Greiffenberg.
              Okres: 08.05.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) - ?.10.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).

              „Przejęty od Armii Czerwonej przez Okręgowy Urząd Likwidacyjny w październiku 1945 r. jako „Nieczynny Browar Gryfia Góra”. Bardzo skromna dokumentacja stwierdza tylko, że browar składał się z budynków z ok. 1860 r. wraz wyposażeniem, brak natomiast było surowców do produkcji.” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

              Comment

              • Jerzy1960
                Senior
                • 07-2004
                • 370

                #8
                Legnica (województwo dolnośląskie)

                Browar: Liegnitzer Aktienbrauerei „Piasten Pilsener“, Liegnitz.
                Okres: 10.02.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1956 (przekazanie browaru administracji polskiej).
                „Browar przetrwał szczęśliwie, bez większych uszkodzeń, działania wojenne i przez kilka lat po ostatniej wojnie produkował piwo na potrzeby stacjonujących w Legnicy wojsk radzieckich, pozostając w zarządzie radzieckiej komendantury. W 1956 r., po przekazaniu go stronie polskiej, browar przejął Skarb Państwa,” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 186.

                Comment

                • Jerzy1960
                  Senior
                  • 07-2004
                  • 370

                  #9
                  Opole (województwo opolskie)

                  Browar: Brauerei Schultheiss AG, Abteilung Oppeln, Oppeln.
                  Okres: 24.01.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – po 21.03.1945 (przybycie do Opola grupy operacyjnej KERM).

                  Rozmawiałem kiedyś z człowiekiem który opowiadał, że koło dworca kolejowego leżał przez dłuższy czas porzucony przez Rosjan kocioł warzelny przetarty w czasie ciągnięcia po bruku (gruzach) z browaru na dworzec. Browar nie został ponownie skompletowany, jako hurtownia i rozlewnia piwa dotrwał do 1977r. kiedy został rozebrany na pusty plac.

                  Comment

                  • Jerzy1960
                    Senior
                    • 07-2004
                    • 370

                    #10
                    Stoszowice koło Ząbkowic Śląskich (województwo dolnośląskie)

                    Browar: Bergschlößchen-Brauerei Gustav Stark, Peterwitz.
                    Okres: 08.05.1945 (zajęcie miejscowości przez Armię Czerwoną) – ?.08.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).

                    „W 1945 r. zajęty przez Armię Czerwoną, przejęty w sierpniu jako „Państwowy Browar nr 20 w Piotrowicach Polskich”. Zakład został przejęty z pełnym wyposażeniem. Podobno produkował piwo jeszcze w 1947 r.” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

                    Comment

                    • Jerzy1960
                      Senior
                      • 07-2004
                      • 370

                      #11
                      Strzegom (województwo dolnośląskie)

                      Browar: Brauerei Paul Thiel, Striegau.
                      Okres: 08.05.1945 (14.02.1945) (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).
                      „Losów browaru nie znam, ale co do powojennych dziejów mam dwie sprzeczne informacje:
                      1. Browar został częściowo uszkodzony w czasie walk o Strzegom (dla niewtajemniczonych - najpierw 8 lutego Rosjanie zdobyli miasto, 10 lutego po ciężkich walkach Niemcy je odbili. Zniszczenia zabudowy oceniono na 60%. Rosjanie ponownie wjechali do miasta dopiero 8 maja ok 7 rano). Dokumentacja Urzędu Likwidacyjnego zawiera bilans otwarcia oraz protokół wyjaśnień, który stwierdza, że browar mimo uszkodzeń nadaje się do eksploatacji.
                      2. Browar został całkowicie spalony w czasie walk o miasto, a resztki maszyn i urządzeń wywiezione przez Rosjan przed przekazaniem miasta polskiej administracji (informacja ustna nieżyjącego już pioniera świdnickiego Edmunda Stiepanowa).” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

                      Comment

                      • Jerzy1960
                        Senior
                        • 07-2004
                        • 370

                        #12
                        Suwałki (województwo podlaskie) i Gołdap (województwo warmińsko - mazurskie)

                        Browar: Suwalski Browar Udziałowy Sp. z o. o. Suwałki.
                        Okres: 23.10.1944 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).
                        Browar: Brauerei Wilhelm Krech OHG., Goldap.
                        Okres: 22.01.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1945 ? (przekazanie browaru administracji polskiej).

                        „W czasie wojny browar nie był poważniej zniszczony. Kiedy wojska radzieckie wkroczyły do miasta i objęły w nim władzę, komendantura wojsk radzieckich przeniosła do suwalskiego browaru niektóre urządzenia z poniemieckiego browaru w Gołdapi, m.in. warzelnię i kadzie fermentacyjne, i uruchomiła produkcję, kierując piwo dla swoich wojsk. Pod koniec 1945 r. browar został przejęty przez Skarb Państwa,” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 293.

                        Comment

                        • Jerzy1960
                          Senior
                          • 07-2004
                          • 370

                          #13
                          Szczecin (województwo zachodniopomorskie)

                          Browar: Bohrisch Brauerei A.G., Stettin.
                          Okres: 26.04.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) - ?.10.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).

                          „Polska Agencja Prasowa PAP, Oddział Zachodnio - Pomorski w Koszalinie. Koszalin 24.10.45 Szczecin, PAP. Zarząd Miejski w Szczecinie przejął od radz. władz wojsk. browar, który jest jednym z największych browarów na terenie Pomorza Zach. Browar ten posiada doskonałe, nowoczesne urządzenia. Jednocześnie przejęto zapasy chmielu, wystarczające na produkcję półroczną, oraz zapas piwa w ilości 70 tys. litrów." Za „Szczecin w Dokumentach 1945” KAW Szczecin 1980.

                          Comment

                          • Jerzy1960
                            Senior
                            • 07-2004
                            • 370

                            #14
                            Świebodzice (województwo dolnośląskie)

                            Browar: Brauerei Haselbach Freiburg GmbH, Freiburg.
                            Okres: 08.05.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 1948 (przekazanie browaru administracji polskiej).
                            „W latach 1945 – 48 użytkowany przez wojska sowieckie.” (Krzysiu) www.browar.biz/forum/

                            Comment

                            • Jerzy1960
                              Senior
                              • 07-2004
                              • 370

                              #15
                              Wrocław (województwo dolnośląskie)

                              Browar: Schultheiss Brauerei AG Berlin, Abt. Breslau, Breslau.
                              Okres: 06.05.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – 18.10.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).

                              „Podczas wojny zniszczeniu uległa słodownia, browar ocalał. Po wyzwoleniu, wrocławskie dowództwo Armii Radzieckiej warzyło w nim piwo na własne potrzeby i dopiero 18 października 1945 r. przekazało go administracji polskiej. Pierwszą polską warkę piwa ugotowano następnego dnia po jego przekazaniu.” Tadeusz Kaczmarek, Księga Piw i Browarów Polskich, str. 165.

                              Comment

                              Przetwarzanie...
                              X
                              😀
                              🥰
                              🤢
                              😎
                              😡
                              👍
                              👎