Schultheiss w Świnoujściu

[brzeczka]

Spis browarów i słodowni z roku 1892 podaje, że w Świnoujściu działały 2 browary: Gustav Maass i Gebr. Hentschel.
W 1920 r. czynny był już tylko 1 browar Alfredo Henschla, który po śmierci brata (prawdopodobnie w 1914 r.) przyjął do spółki Alb. Eggebrechta, browar znajdował się przy Maassenerstr. 1 (Kołłątaja, róg Matejki) i produkował rocznie 5500 tys hl piwa słodowego i bliżej nieznanych piw pasteryzowanych.
Za rok powstania browaru spis browarów (z 1920) podaje rok 1872, więc wątpliwy zdaje się zapis M. Friedricha, który za poprzednika braci Hentschel podaje niejakiego Mariusa.
Browar posiadał napęd parowy i 1 maszynę do lodu firmy Seyboth.

[brzeczka]

Browary wysp Uznam i Wolin w roku 1858:
Świnoujście:
Brauerei Burrmeister Wwe. (wdowa)
Brauerei und Gasthaus Gustav Maass
Brauerei Marius

Uznam - Usedom - po stronie niemieckiej
Brauerei H. Loewe

Wolin:
Brauerei C. Brandt
Brauerei G. Koeppe
Brauerei Malkewitz
Brauerei L. Voeltz

[brzeczka]

Wg ksiązki telefonicznej Okręgu Szczecińskiego z 1941 r. wynika, że w Swinoujściu działały następujące firmy (browarów już nie było):
- Berliner Kindl A.G. Niederlage Swinemuende, Hindenburgstr. 50a - wcześniej, conajmniej do 1925 Emil Vulp Bierverlag
- Greifswalder Brauerei A.G. Niederlage, Schulstr. 5
- Schultheiss Brauerei A.G. Niederlage, Schultheissstr. 5
- Stettiner Bergschloss-Brauerei A.G. Niederlage, Gartenstr. 35-37
Poza tym działała firma Riedel & Foelsch jako sprzedawca CO2, wód mienralnych i przedstawiciel Bohrisch Brauerei A.G. Stettin

W tym czasie w Wolinie działały:
- Stettiner Bergschloss-Brauerei A.G. Niederlage
- Stettiner Brauerei A.G. Elysium Abteilung Wollin
Wcześniej wspomniany Georg Dumler Bierverlag und Mineralwasserfabrik, którego znalazłem w 1915 musiał działać już na początku wieku XX, bo butelkował piwo w butelki korkowane.
Poza tym browar Schultza na początku nazywał się jako Dampfbrauerei, tak przynajmniej sygnował butelki i porcelanki.
c.d.n.

[ANDRO]

Trochę mnie tu nie było i zastałem encyklopedię wiedzy na temat Świnoujskiego browarnictwa i handlu piwem.Dzięki Brzeczka!
Przez ten czas trochę ryłem, trochę podróżowałem i o podróżach nie będę nudził ale o wykopaliskach mogę wspomnieć.
Osobiście wykopałem Eldenę,Mrocha,Vulpa,Pritzlaffa i.t.d ale kolega mój, który ma na to więcej czasu wyrył o wiele więcej.
Dorzucę szczegóły i parę fotek później.
SchultheissStrasse 5 to obecnie ul.Lutycka 5.
Po siedzibie Emila Vulpa na Staszica nic nie zostało.
Na Konstytucji -po Riedlu i Foelschu też nic.
Odezwę sie jeszcze .

[brzeczka]

Schultheiss miał swoje przedstawicielstwo w Świnoujściu conajmniej od 1904 - w tym roku ujęto miasto na liście przedstawicielstw browaru, pośród ponad 40.
August Mroch, który działał początkowo jako Carl Stern Nachf., Inh. August Mroch faktycznie musiał przejąć hurtownię po p. Karolu, bo koparka tego lata dokopała się do porcelanki Carl Stern Swinemuende.
Niejaki Otto Niemann handlował piwem na przełomie wieków - znana jest porcelanka do butelki (w Szczecinie) i litrowy dzbanek "gliniak" z bardzo archaicznym zamknięciem (w Szczecinie).
W Świnoujściu browar braci Hentschel momentmi korzystał z cudzych wzorów - znana jest bardzo archaiczna butelka tego browaru, ktróa do złudzenia przypomina butelkę browaru F. Happoldt z Berlinam który miał w Świnoujściu swój skład (do czasu wykupienia przez Schultheiss) i tygodniowo produkował więcej niż Bracia rocznie.
Firmy Paul Fink i Brauerei Eldena musiały działać na przełomie wieków (jak Vulp), bo wypuściły butelki korkowane.
cdn

[ANDRO]

[QUOTE=brzeczka]jeszcze: Riedel & Foelsch (na pewno lali handlowali także piwem, bo widziałem już brązowe, piwne butelki)

Tutaj spróbuję dodać te piwne ....

[ANDRO]

2 wzory butelek od wody firmy Gustava Maassa - wg Friedricha browar,
zielona nosi napisy: Eigenthum von Gustav Maass Swinemuende, na rewersie Sauerstoffwasser

A tu jeszcze jeden fajny Maass:

[ANDRO]

Do sprzedawców piwa dodać należy Augusta Siegerta - putelka najprawdopodobnie pochodzi sprzed I w. św., a w Reichsadressbuch 1915 nazwisko to nie występuje, natomiast na przełomie XIX i XX w. wodami zajmowała się firma Eugen Breitenfeld Mineralwasser-Fabrik

Na butli jest "August Siebert" - to ten sam?

[ANDRO]

OOOOps.
Coś mi fotki nie wkleiło. Spróbuję jeszcze raz.

[ANDRO]

Przeoczyłem,że już były brązowe Riedelki...
Ale mam tu taki dylemacik np. :

[ANDRO]

Co to jest za gość ten Parlow? Ktoś wie?
Albo taki facecik:

[ANDRO]

Jeszcze kilka takich zagwozdek mam ale może pomalutku.
Brzeczka,liczę na twoją wiedzę. Może trochę mi rozjaśnisz te porcelanki i szkło...

[brzeczka]

No to wyjasniamy:
Riedel & Foelsch jak wcześniej pisałem handlował wodami i piwami Bohrischa. Do Twoich butelek dorzuciłbym jeszcze 1 zieloną (niestety 1 brązowej nie mam).
J. Parlow działał na pewno w latach 1915-1929, bo występuje w Adressbuchach z tych lat.
Mueller działał w 1915, dalszych informacji brak.
Kolejny hurtownik to Siebert, a nie jak pisałem Siegert, ale ja nie mam ani butli, ani korka i pisałem z pamięci.
Gustav Mass (super flaszka) - spotyka się tylko butelki od wody prawdopodobnie dlatego, że był to Gasthausbrauerei (conajmniej od 1858) i prawdopodobnie piwa sprzedawano tylko z kija, albo w kankach, a wody i lemoniady można było latem sprzedawać poza lokalem
Zamieszczam to co wiem o świnoujskich firmach na dzień dzisiejszy:
Bierhandlungen, Niederlagen:
- Actien-Brauerei-Geselschaft „Friedrichschöhe“ vormals Patzenhofer A.-G. Niederlage (Berlin) >1915-1920, później patrz Schultheiss↓
- Berliner Kindl Brauerei Niederlage, Lindenstr. 5 – ul. Armii Krajowej, 1941 – Hindenburgstr. 50a >1929-1941< (także Beltischer Hof – dziś Hotel Bałtyk)
- Böhmisches Brauhaus Berlin Niederlage (Berlin) >1915-1920
- Bohrisch Brauerie A.-G. in Stettin Niederlage >1915-1945
- Boschke Willi + MWF (Ost-Swine) >1915-1929<
- Engelhardt Brauerei A.G. Berlin Niederlage, Schulstr. 5, wcześniej Emil Vulp↓ >1929-1941<
- Fink Paul Bierverlag >1915-1929<
- Greifswalder Brauerei A.-G. Niederlage, Schulstr. 5 (jednocześnie z Engelhardt, wcześniej Vulp↓ >1941<
- Happoldt F. Brauerei Niederlage (Berlin) >1915-1920
- Mroch August + MWF >1915-1929<
- Müller H. >1915<
- Parlow J. >1915-1929<
- Piel Theodor + MWF >1915<
- Pritzlaff Bernhardt Bier-Groβ-Handlung und Dampf-Mineralwasser-Fabrik, >1907-1915< Gartenstr. 7 – Monte Cassino, w ofercie opróch piw n/n browarów: Apfelsprudel, Brause-Limonade, Sauerbrunnen i kwas węglowy
- Redel A. >1915< (nie wiem czy to nie jest jakiś błąd adresówki)
- Riedel & Foelsch + MWF, Färberstr. 27 – ul. Konst. 3-go Maja (marsz. Roli-Żymierskiego) >1915-1941< w ofercie: Pilsner Urquell, Nürnberger Tucher, Siechen und andere sueddeutsche Biere, Bohrisch-Brauerai Stettin, Mineralweasser: Swinemuender Jubilaumsquelle, Staatl. Fachingen, Glashaeger, Apollinaris, Eis-Fabrikation, Riedel Josef, Foelsch Bernhardt; w 1941 Vertreter der Bohrisch Brauerei A.-G. Stettin
- Schultheiss-Brauerei A.-G. Niederlage Berlin, Schultheissstr. 5 – ul. Lutycka >1915-1945 w latach 1920-38 jako Schultheiss-Patzenhofer Brauerei A.G. Schultheiss-Patzenhofer Brauerei A.G. Niederlage – patrz wyżej↑ 1920-1938
- Siebert August >...<
- Stern Karl >...<
- Stern Karl Nachf., Inh. August Mroch – patrz Mroch↑>...<
- Stettiner Brauerei A.-G. Elysium Niederlage, Gadebuschstr. 10 >1929-1941<
- Stettiner Bergschloss-Brauerei A.G. Niederlage, Gartenstr. 35 (1941), patrz Hentschel Brauerei 1920-1945
- Victoria-Brauerei A.-G. in Stettin Niederlage 1906-1920
- Vulp Emil Bierverlag + MWF, Schulstr. 5 – ul. Staszica >1906-1929< w ofercie: Kulmbacher Reichelbräu, Köstritzer Schwarzbier, eng. Porter: Barcley i Perkins & Co., Grätzerbier, Berliner Weissbier, Schultheiss Märzen und Versand, Stettiner Bergschlossbiere, Berliner Malzbier, Selterwasser, Fruchtsafte-Fabrik, kwas węglowy – dwutlenek węgla (1906), w 1941 to Greifswalder Brauerei A.G. Niederlage

BROWARY:
1. Burrmeister Wwe. Brauerei >1858<
2. Hentschel Alfred Brauerei:, Maassenerstr. 1 – Kołłątaja (róg Gadebuschstr. – Matejki)
- Gebruder Hentschel Brauerei 1872-1914
- Hentschel Alfred Brauerei 1914-1920 wykupiony przez Stettiner Bergschloss-Brauerei A.G. w ramach Rückforth Konzern, patrz BHDLG↑
3. Maass Gustav Brauerei und Gasthaus:
- Maass R. Brauerei und Gasthaus 1845-1880
- Maass Gustav Brauerei und Gasthaus 1880-1911
4. Marius Brauerei >1858-1872< - wg Friedricha to poprzednik Gebr. Hentschel, ale branżowe adresówki podają, że browar bracia pobudowali w 1872, nie ma mowy o kontynuacji (?)
5. Möske Brauerei >1865-1874
6. Pritzlaff Bernhardt Brauerei, Gartenstr. 7 – Monte Cassino – później jako BHDLG + MWF↑ 1898-1914 - wymienia go Adressbuch fuer die Gesamte Brau Industrie Europas 1914, ale z kolei w kalendarzu z 1907 i Reichsadressbuch 1914 występuje jako Biergrosshandlung i Erste Dampf-Mineralwasser-Fabrik

Mineral Wasser Fabrikanten:
- Brede Max, Admiral-v.-Schröderstr. 14 >1915-1941<
- Breitenfeld Eugen (XIX w) >...<
- Grube Richard >...<
- Jeub Peter, >1915-1925< firma była właścicielem firmy Wilhelm Kempgens Greifswald/Stralsund
- Jeub Peter Nachf., Inh. Schmalz & Lengowski, Färberstr. 40 >1941<
- Swinemünder Dampf-Mineralwasserfabrik >...<

Nieznane - nie wiem czy handlowali piwem czy tylko wodami:
- Dall C. >...<
- Lohrenz P. (Westswine) >...<
- Stolle W. >...<
>...< - oznacza, że nie znam początku i końca działania firmy

[ANDRO]

Jesteś normalnie GURU. Może pomyślisz o zmianie nicka?
Butelki,których fotki zamieściłem nie są niestety moje. Pochodzą z kolekcji kolegi (moja jest skromniejsza i nie świeci takimi brylancikami narazie).
Ale dziś jedziemy ryć i wszystko się może zdarzyć...

Z tej super listy świnoujskich firm i browarów kilka ciekawostek widziały moje oczy.
Np. "parowa fabryczka wody mineralnej" - Swinemünder Dampf-Mineralwasserfabrik >...<

To chyba będzie to:

[ANDRO]

No i jeszcze pan Boschke : "- Boschke Willi + MWF (Ost-Swine) >1915-1929<"
Ost-Swine to , zdaje się dzisiejsza dzielnica Warszów , czyli część Świnoujścia leżąca na wyspie Wolin....