Szczecin - Browary do 1945

[grzeber]

A wg. mnie, to na tym zasłużonym dla wiedzy o Szczecinie portalu zamieszczane są foty jakie w różny sposób tam podesłano. Widzę tam i swoje kolektybilia oraz zdjęcia, których jestem autorem. Nie da rady (prowadząc tego typu portal) posiadać wiedzę nt. pochodzenia i źródła. Sądzę, że jedyne wyjście to zasygnalizować adminowi, iż "to moje" oraz (mimo wszystko) cieszyć się, że jest to gdzieś dostępne...

Nie jest dla mnie problemem, jeśli ktoś umieszcza gdzieś moje skany/fotki. Wolę jednak jeśli ów osobnik zaznaczy skąd ma dane materiały. Jak będę mieć chwilkę to napiszę coś do admina tej strony. Swoją drogą, aż dziw, że jeszcze do nas nie trafił w poszukiwaniu informacji o Szczecinie.

[brzeczka]

Ja się dawno wyluzowałem w tym temacie. Kiedyś jedna z osób zamieszczających tam moje (nie ściągnięte skądś przeze mnie) rzeczy zapytana dlaczego nie pyta autora czy może skorzystać albo czy udostępni plik lepszej jakości, odpowiedziała mi z lekko zdziwioną miną "A to jakiś problem?". Sam poszedłem i dałem całą płytkę ze zdjęciami czy skanami do wykorzystania, żeby już nie podkradali min. z browaru.
Sedina to fajny portal i kopalnia wiedzy, ale wiedzy strasznie zachwaszczonej i mocno skażonej totalną amatorszczyzną i samowolką. Nie wiem czy to przymykanie oczu adminów nie jest celowe, ale więcej nie powiem, bo nie mogę.
Znowu odjeżdżamy od tematu.

[brzeczka]

Temat na dziś: Brauerei Podejuch Gustav Jahnke.
WIeś Podjuchy w powiecie Randow, obecnie prawobrzeżna dzielnica Szczecin-Podjuchy.
Wg Friedricha (nr 1776a) browar działał w latach 1905 - 1908. Osobiście znalazłem w szczecińskich adresówkach działalność browaru w okresie 1905 - 1910, nie miałem nigdy dostępu do ksiąg adresowych Kreis Randow, więc nie mogłem ogarnąć całego okresu działalności tej firmy.
W dniu dzisiejszym zapoznałem się w archiwum z aktami policji budowlanej (sygnatura ANB 2221). Jest to najbardziej żałosna teczka, jaką kiedykolwiek miałem w rękach, zawiera tylko kilkadziesiąt stron, dotyczących w większości pierdół typu nowe schody do budynku mieszkalnego... Niemniej jednak jest kilka ciekawych planów.
W dniu 22.01.1900 właściciel parceli przy Bahnhofstrasse 24, kupiec Gustav Jahnke przedstawił plan budowy na tyłach własnej posesji budynku browaru. Budynek ten został wybudowany na planie prostokąta o wymiarach 12,10 x 6,94 m, składał się z parteru o wysokości 3 m, I piętra o wys. 2,62 i piwnicy leżakowej o wymiarach wewnętrznych 10 x 6 x 2 m, posiadał po 5 okien na dłuższej ścianie (na parterze szeroka brama) i po 2 okna na krótszej ścianie.
Parcela Jahnkego miała kształt wąskiej "kiszki", ciągnącej się w głąb na jakieś 70 m + ogród i ok. 12 m szerokości od ulicy. Budynek browaru usytuowany był w końcu tej parceli, dłuższym bokiem do granicy z sąsiadem, za budynkiem browaru znajdował się jeszcze parterowy murowany budynek pomocniczy, określony na planach jako szopa. Do tego było kilka parterowych budowli drewnianych i 1-piętrowy budynek mieszkalny właściciela od ulicy.
Plan z 24.03.1914 dotyczy przebudowy budynku browaru na mieszkania (ściany działowe, nowa klatka schodowa i balkony). W aktach brak wskazówek kiedy zakończono warzenie piwa.
Później firma działała jako Gustav Jahnke Nachf. Inh. Franz Affeldt i sprzedawała wody i piwa (Jahnke mieszkał jeszcze w latach 20-tych jako Brauereibesitzer i Rentier), następnie jako Franz Affeldt. Na przełomie lat 20- i 30-tych był to skład berlińskiego browaru Engelhardt, a chyba od 1935 jako Stettiner-Elysium-Brauerei AG Abteilung Podejuch - duża część dokumentacji dotyczy budowy 2 garaży samochodowych na terenie posesji (przed budynkiem browaru) - wniosek w tej sprawie z 13.12.1935 r.
Budynek produkcyjny browaru był na tyle niewielki, że produkcja mogła rozpocząć się jeszcze w 1900 r., a padnięcie firmy mogło nastąpić na przełomie roku 1913 i 1914, kiedy rozpoczął się upadek małych pomorskich browarów, zakończony często wymarszem pracowników na fronty.

[brzeczka]

Jeszcze dopisek do historii browaru Victoria.
W księgach adresowych jako pierwszy właściciel występuje Schoeneberg, tymczasem widziałem wniosek o pozwolenie na budowę browaru z dnia 02.05.1863 r., podpisaną przez Hermana Kocha - wg adresówki właściela od 1866 r.
To jest najbardzie zagmatwana historia browaru w Szczecinie, każde źródło podaje co innego w tym samym czasie.
Pogłębienie wiedzy w tym zakresie (spożywania 60-letniej starki teź ) nastąpiło dzięku uprzejmości p. Jerzego Roensa, długoletniego pracownika, autora kilku rodzajów wódek i autora monografii Szczecińskiej Wytwórni Wódek Polmos w Szczeciie.

[marcio_em]

Polskie nazwy byłych niemieckich miejscowości to:
Pyritz = Pyrzyce k/Szczecina na trasie do Gorzowa Wlkp i dalej na Poznań
Altdamm = to dziś dzielnica Szczcina o nazwie Dąbie (do roku 1939 osobne miasteczko)
Swinemünde = to jak słusznie zauważył Artur dziś Świnoujście

Natomiast Brüssow, Pasewalk i Schwedt - to dziś Niemcy, miejscowości
przygraniczne (brak polskiego odpowiednika)

- Brüssow (pol. hist. Boryszów lub Boryszewo),
- Pasewalk (pol. hist. Pozdawilk, Pozdawołk, Poździewołk),
- Schwedt/Oder (pol. hist. Świecie nad Odrą, Świecie Odrzańskie, ew. Świeć, dłuż. Schwedt nad Wódru, Swjecje)

[pivaria]

- Brüssow (pol. hist. Boryszów lub Boryszewo),
- Pasewalk (pol. hist. Pozdawilk, Pozdawołk, Poździewołk),
- Schwedt/Oder (pol. hist. Świecie nad Odrą, Świecie Odrzańskie, ew. Świeć, dłuż. Schwedt nad Wódru, Swjecje)

Też ładnie.

[pivaria]

Wallbrauerei - brak go w spisach. Nie mniej jednak istniał. Inserat pochodzi z roku 1859, a mapa z roku 1907. Udało mi się ustalić, że zaniechał działalności pomiędzy 1863 a 1870. W późniejszym czasie mieściły się tam m.in. hurtownie piwa.
Dziś jest to mniej więcej teren dworca PKS.